Bí mật đen tối phía sau cơ bắp đồ sộ của những 'quái vật phòng gym'
Ảo tưởng thân hình hoàn hảo do steroid tạo ra đang cuốn giới tập thể hình vào cuộc đua nguy hiểm - nơi sức khỏe bị đánh đổi vì những lời hứa sáo rỗng và hình ảnh dối trá.
Năm 2022, hầu như không ai đặt ra nghi vấn về việc “Liver King” Johnson (Vua Gan) sử dụng chất kích thích để đạt được thân hình cơ bắp phi thường. Người đàn ông này trông như một bình nước nóng nhồi đầy bóng bowling, một nhân vật hành động thập niên 80 với đường gân chằng chịt, cơ bắp đến mức khó tin.
Johnson luôn gán thành quả thể hình của mình cho chế độ ăn toàn gan sống, tủy xương sống và tinh hoàn sống. Bằng cách tuyên bố kết quả đạt được là nhờ một chế độ ăn uống kỳ quái mà không ai dám thử, ông ta tạo ra cảm giác “có thể tin được”. Biết đâu, nếu làm theo một phiên bản nhẹ nhàng hơn, bạn cũng có thể đạt kết quả tương tự? Nếu không chịu nổi việc ăn nội tạng sống, bạn vẫn có thể mua các loại thực phẩm bổ sung do chính Johnson bán.
Tuy nhiên, “Liver King” đã bị lật tẩy. Những email bị rò rỉ cho thấy ông chi hơn 11.000 USD/tháng cho các loại steroid đồng hóa giúp tăng cơ, như được tiết lộ trong một bộ phim tài liệu mới trên Netflix, theo The Guardian.
"Vua Gan" bị vạch trần chi hơn 11.000 USD/tháng cho các loại steroid giúp tăng cơ. Ảnh: Everett Collection Inc/Alamy.
Cái giá của cơ bắp "tự nhiên"
Câu chuyện về người có sức ảnh hưởng hứa hẹn kết quả phi thực tế đã tồn tại từ khi chất tăng cường hiệu suất ra đời. Những năm 1980, đô vật Hulk Hogan khuyến khích người hâm mộ đọc kinh và uống vitamin trong các video hướng dẫn thể hình. Đến năm 1994, ông phải thừa nhận đã dùng steroid hơn 10 năm trong một phiên tòa với ông chủ cũ Vince McMahon.
Ngày nay, influencer đăng clip tắm nước đá, tập thở sâu mỗi sáng, nhưng giấu chuyện đang tiêm thứ gì vào cơ thể, có thể là steroid giúp tăng cơ tương tự testosterone, hoặc là chính testosterone, hay hormone tăng trưởng người (HGH). Kết quả là một thế hệ thanh thiếu niên và cả người trung niên đang hình dung sai hoàn toàn về giới hạn mà luyện tập và ăn ức gà có thể mang lại.
Chưa bao giờ việc khởi nghiệp bằng thân hình cơ bắp lại dễ dàng đến thế. Chỉ cần vài trăm nghìn người theo dõi và một ý tưởng đủ khác biệt, bạn có thể tạo e-book, khóa học online hoặc chế độ ăn kiêng trong vài ngày. Có app hỗ trợ mở dịch vụ huấn luyện nhóm, theo dõi thói quen, và nếu muốn bán thực phẩm bổ sung, bạn chỉ cần dán nhãn riêng lên các loại bột protein có sẵn.
“Trong bối cảnh kinh tế hiện tại, ngành thể hình là một lựa chọn rất hấp dẫn”, huấn luyện viên cá nhân kiêm influencer James Smith nói. Anh từng công khai việc sử dụng steroid ở tuổi 20, hiện 35 tuổi.
Rich Piana qua đời ở tuổi 46, với trái tim nặng gấp đôi người bình thường. Ảnh: VD Muscle/YouTube.
Có hàng chục nghìn influencer thể hình trên toàn thế giới, nhưng chỉ một phần rất nhỏ thừa nhận dùng steroid, dù hình thể họ phi thực tế đến mức rõ ràng là có sự hỗ trợ.
Larry Wheels, vận động viên kiêm influencer, từng chia sẻ trong một video năm 2018 về những tác dụng phụ khi dùng steroid: chuột rút, trầm cảm, mệt mỏi, chán ăn và giảm ham muốn. Anh ngừng dùng steroid năm 2022, nhưng tái sử dụng vào năm 2024.
Sam Sulek, gương mặt đình đám trên YouTube, không công khai chi tiết nhưng từng thừa nhận trong video rằng nếu muốn đạt hơn 136 kg thì “không thể chỉ dựa vào tự nhiên”. Còn Rich Piana, người nổi tiếng với bài tập tay kéo dài 8 tiếng, lại rất thẳng thắn về việc dùng steroid, thậm chí còn tư vấn cho người khác. Ông qua đời năm 2017 ở tuổi 46, với trái tim nặng gấp đôi người bình thường.
Tuy nhiên, đa số influencer khác vẫn một mực khẳng định “tự nhiên” hoặc lờ tịt vấn đề. Một vài người làm xét nghiệm để chứng minh không dùng chất kích thích, dù việc gian lận xét nghiệm rất dễ. Hầu hết steroid đều không phát hiện được nếu ngưng sử dụng trước đó một tháng, nhưng tác dụng của chúng có thể kéo dài vĩnh viễn. Trong một nghiên cứu, nhóm đàn ông dùng 600 mg testosterone trong 10 tuần mà không tập thể dục vẫn tăng sức mạnh nhiều hơn nhóm tập luyện bình thường nhưng không dùng gì.
“Tôi dùng testosterone lần đầu ở tuổi 20, và trong 12 tuần, tôi đã leo lên đỉnh chuỗi thức bậc địa vị trong giới thể hình. Tôi không dùng để làm ăn, nhưng hoàn toàn hiểu vì sao người ta làm vậy. Nghe có vẻ tệ, nhưng nếu bạn muốn kiếm sống bằng nghề thể hình, thì thật sự gần như ngu ngốc nếu cố gắng theo cách tự nhiên”, Smith nói.
Bí mật của "quái vật phòng gym"
Không chỉ những người muốn to lên đang lừa dối người xem. Tháng 4 vừa rồi, influencer Janelle Rohner phải hoàn tiền cho người mua khóa học về chế độ ăn sau khi thừa nhận dùng thuốc giảm cân GLP-1. “Tôi hoàn toàn có thể giữ bí mật này”, cô nói trong một video trên TikTok. “Tôi có thể tiếp tục giả vờ trong nhiều năm, nhưng tôi không muốn làm vậy”. Điều này ngụ ý rằng có rất nhiều người sẵn sàng làm vậy, và thật khó để phủ nhận.
Trong vài năm qua, kể từ khi các loại thuốc như Wegovy được chấp thuận cho giảm cân, hàng loạt influencer đã có màn “lột xác” thần kỳ, đa số vẫn khẳng định là nhờ ăn uống lành mạnh. Một số người còn chọn cách nguy hiểm hơn: tiêm synthol - một loại dầu làm phồng cơ bắp, hoặc phẫu thuật “nâng mông kiểu Brazil” đầy rủi ro để cải thiện dáng vẻ.
Vậy chuyện này có đáng lo không nếu bạn không hề bị ảnh hưởng bởi những hình ảnh như Love Island, các reel #NoExcuses trên Instagram hay các diễn viên nổi tiếng? Ở mức độ xã hội, câu trả lời có thể là: rất đáng lo.
Larry Wheels ngừng dùng steroid năm 2022, nhưng tái sử dụng hai năm sau đó. Ảnh: MensXP.
Theo khảo sát của tổ chức xã hội Better năm 2022, có 23% nam và 42% nữ cho biết họ “hiếm khi” hoặc “không bao giờ” cảm thấy tự tin về ngoại hình. Một nghiên cứu quy mô nhỏ năm 2024 chỉ ra rằng người dùng mạng xã hội thường xuyên thích và bình luận nội dung dễ có cảm xúc tiêu cực về ngoại hình hơn.
Với người tin tưởng influencer, việc tập luyện có thể trở nên chán nản: bạn có thể tập luyện hai lần một ngày, ăn kiêng nghiêm ngặt mà vẫn không sao có được thân hình không mỡ thừa như những bức ảnh chỉ mất vài giây để lướt qua trên Instagram. Các ngôi sao Hollywood ở tuổi 40-50 xuất hiện ngày càng săn chắc cũng không giúp gì khi vẫn rao giảng về việc uống nhiều nước và tập đều.
“Rõ ràng là chuyện này ngày càng phổ biến”, huấn luyện viên Dan Roberts - người huấn luyện diễn viên Broadway - nói. “Việc tăng cơ cần thời gian. Nếu ai đó bỗng to lên rõ rệt, thì gần như chắc chắn họ đang dùng thêm testosterone, hormone tăng trưởng hoặc chất gì đó. Dấu hiệu cũng dễ nhận thấy lắm… chẳng hạn cổ họ bỗng to bất thường”.
Nhiều "quái vật phòng gym" nói dối về chế độ ăn, lối sống để bán thực phẩm chức năng, khóa luyện tập. Ảnh: GQ.
Trong khi đó, một số người đam mê thể hình đang phản kháng. Trên Reddit, cộng đồng “natty or juice” (tự nhiên hay tiêm chích) tranh luận xem những thân hình của influencer hay người nổi tiếng có thể đạt được tự nhiên hay không.
Trên YouTube, các huấn luyện viên và vận động viên như Greg Doucette, Dr Mike Israetel và Derek Munro (kênh More Plates More Dates - người vạch trần Liver King) phân tích chi tiết về quy trình dùng steroid và những hệ lụy kinh hoàng.
Tuy nhiên, dù có hàng triệu người nắm rõ từng liều Winstrol hay dấu hiệu của HGH (thường thể hiện qua xương hàm), vẫn có hàng triệu người khác tin rằng chỉ cần đúng bột protein và bài tập là đủ - để rồi thất vọng tràn trề.
Vậy giải pháp là gì? Một bước khởi đầu tốt là những influencer và người nổi tiếng hàng đầu hãy trung thực về những gì họ đang sử dụng và rủi ro đi kèm. “Hãy nhìn vào testosterone”, Smith nói. “Nó rẻ, dễ tiếp cận, dễ dung nạp và có thể còn an toàn hơn nhiều thứ mà giới trẻ đang dùng. Tuy có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, tâm lý, và nhiều vấn đề dài hạn khác, nhưng chắc chắn nó đang ngày càng phổ biến. Tôi trông còn đẹp trai hơn lúc 25 vì giờ tôi dùng dịch vụ TRT (liệu pháp thay thế testosterone)”.
Chúng ta cũng nên thay đổi mục tiêu tập luyện, thay vì chạy theo vẻ ngoài, hãy hướng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. “Về sức khỏe, có vô vàn điều đã được chứng minh giúp ta sống lâu, khỏe mạnh, hạnh phúc hơn. Thông tin tốt vẫn luôn có, ta chỉ cần tìm ra trong đống tin sai sự thật ngoài kia”, Roberts nói.
Và có lẽ, ta cũng nên ngừng nghe những kẻ từng lừa dối mình. Liver King, theo một cách nào đó, đã “thú tội”: sau 60 ngày “tự nhiên” được khoe trên Instagram, ông lại thừa nhận quay lại dùng steroid vào cuối năm 2023. Dù vậy, người này vẫn quảng bá “9 nguyên lý tổ tiên” như ngủ sớm, tắm nắng và chườm lạnh, mà theo Netflix, được chính đội marketing nghĩ ra.
“Tôi nghĩ anh ta cho rằng thông điệp lớn quan trọng hơn sự thật về steroid”, Ben Johnson - cựu CEO công ty Liver King - nói. “Thật đáng tiếc khi người đưa thông điệp lại làm hỏng nó… Khi thông điệp có một phần đúng, ta rất dễ bỏ qua những yếu tố còn lại”.
Điều không dễ chính là nhìn qua cơ bụng 6 múi, qua bắp tay cuồn cuộn để tìm được người thực sự trân trọng sức khỏe và sự trung thực hơn là ngoại hình và lời hứa suông. Nhưng ai từng nỗ lực thực sự đều hiểu rằng con đường khó thường là con đường đáng đi nhất.
Theo znews.vn